گونه های ماهیان خاویاری

گونه های مختلف ماهیان خاویاری:

ماهی خاویاری  و یا استروژن چیست ؟به طور خلاصه ماهیان خاویاری یا استروژن از قدمتی چند صدمیلیون ساله که به عصر ژوراسیک باز می گردد که به دلیل تخم های گرانبهای خود(خاویار)معروف شده اند. ماهیان خاویاری به 27 گونه و زیرگونه در جهان تقسیم می شوند که از این تعداد 6 گونه در دریای خزر زندگی می کنند در ادامه به اینکه اسم های ماهیار خاویاری چیست؟و به معرفی انواع مختلف ماهیان خاویاری و ویژگی‌های هر کدام می‌پردازیم:

6 گونه از بهترین و ممتاز ترین ماهیان خاویاری جهان و اسم های آنها عبارت اند از:

1.فیل ماهی، 2.قره برون یا تاس ماهی ایرانی،3. تاس ماهی روسی، 4.ماهی شیپ ، 5.اوزون برون،6.استرژن سیبری

۱. فیل‌ماهی (Huso huso)

فیل‌ماهی که با نام بلوگانیز شناخته می‌شود، بزرگ‌ترین  ماهی خاویاری جهان است. این ماهی می‌تواند تا بیش از ۴ متر رشد کرده و وزنی تا ۱۰۰۰ کیلوگرم داشته باشد. هر 2 یا 3 سال یکبار تخم ریزی می کند و بین 14 تا 17 سالگی بالغ می شود.خاویار فیل‌ماهی یکی از گران‌قیمت‌ترین انواع خاویار در جهان است و تخم‌های آن بزرگ و خاکستری تیره تا روشن یا سیاه رنگ هستند. بلوگا در آب‌های دریای خزر و دریای سیاه یافت می‌شود و عمر طولانی دارد، به طوری که برخی نمونه‌ها تا ۱۰۰ سال عمر می‌کنند.و همچنین بزرگترین ماهی آب های داخلی ایران است.2.تاس ماهی ایرانی یا قره برون(Acipenser persicus)
قره‌برون یا تاس ماهی  ایرانی یکی از مشهورترین گونه‌های ماهیان خاویاری در ایران است که خاویار با کیفیت بالایی تولید می‌کند.در گذشته زیر مجموعه ی ماهیان روس قرار می گرفتند اما امروزه به گونه ای مستقل تبدیل شده است و به دلیل تکثیر مصنوعی از دیدگاه تعدد از گونه ی روس پیشی گرفته است و همچنین از لحاظ کیفیت از گونه ی روس بهتر و از لحاظ اندازه بزرگتر است. تاس ماهی ایرانی(قره برون) نیز از لحاظ ارزشی در رتبه دوم قرار دارد. رنگ تخم‌های این ماهی بین خاکستری روشن تا قهوه‌ای تیره متغیر است.این ماهی در سواحل دریای خزر یافت می‌شود و از نظر اندازه کوچکتر از فیل‌ماهی است، اما کیفیت خاویار آن بسیار مطلوب و محبوب است.3.تاس ماهی روسی(Acipenser gueldenstaedtii)

تاس‌ماهی روسی، یکی دیگر از گونه‌های مشهور ماهیان خاویاری است که عمدتاً در رودخانه‌های اطراف دریای خزر و دریای سیاه یافت می‌شود. این ماهی اندازه متوسطی دارد و خاویار آن به رنگ قهوه‌ای تیره یا خاکستری است که در بعضی مواقع به دلیل تغییرات ژنتیکی رنگ خاویار آن سفید یا طلایی میشود که به اطلاح به آن خاویار طلایی (آلبینو)نیز میگویند. این گونه به دلیل رشد سریع‌تر و تولید بیشتر خاویار مورد توجه قرار گرفته و در صنعت پرورش ماهیان خاویاری نیز پرکاربرد است.
4.شیپ(Acipenser nudiventris)
شیپ یکی از گونه‌های کمتر شناخته‌شده‌ی ماهیان خاویاری است که در دریای خزر و بخش‌هایی از دریای سیاه یافت می‌شود.با طولی بیش از 1 متر و وزنی سبک، در فاصله ی 10 الی 14 سالگی بالغ می گردد و عمری حدود 30 سال دارد و در دسته ماهیان سبک وزن قرار می گیرد.این ماهی در مقایسه با دیگر گونه‌های خاویاری، جمعیت کمتری دارد و تخم‌های آن نیز با اندازه کوچک‌تر و رنگ متفاوت شناخته می‌شوند. خاویار شیپ معمولاً طعمی خاص و منحصر به فرد دارد.این ماهی مهاجر که به واسطه ی تخم ریزی به سواحل ایران می آید.5.اوزون برون:
اوزون‌برون یا استروژن ستلایت یکی دیگر از گونه‌های محبوب ماهیان خاویاری در ایران است. نام اوزون‌برون به معنای "بینی بلند" به شکل خاص پوزه این ماهی اشاره دارد.  به اشتباه عموم ،تمامی ماهیان خاویاری را به این اسم می نامند.اوزون برون  خاویار ریزتر(بین سایز2.3تا2.7) و ارزان تری نسبت به بقیه گونه ها دارد. وزن این ماهی سبک و اندازه کوچکی دارد و از نظر تکثیر مصنوعی با مشکلاتی مواجه است و تعداد این ماهی در شرایط طبیعی رو به کاهش است.خاویار آن با رنگ خاکستری تا سیاه، طعم خوبی دارد. اوزون‌برون بیشتر در مناطق کم‌عمق و رودخانه‌های متصل به دریای خزر یافت می‌شود.

۶. ماهی استرژن سیبری (Acipenser baerii)

استرژن سیبری بیشتر در آب‌های سرد رودخانه‌های سیبری یافت می‌شود، اما به دلیل سازگاری بالایی که دارد، در کشورهای مختلف برای پرورش خاویار استفاده می‌شود. خاویار این ماهی از نظر طعم و کیفیت در سطح بالایی قرار داردو جزو خوشمزه ترین خاویار ها به حساب می آید و از رنگ‌های خاکستری تا قهوه‌ای متغیر است. این ماهی معمولاً زودتر به بلوغ می‌رسد که آن را برای پرورش‌دهندگان جذاب کرده است.

۷. تاس‌ماهی آدریاتیک (Acipenser naccarii)

این گونه بیشتر در رودخانه‌های حوضه دریای آدریاتیک یافت می‌شود و جمعیت آن نسبت به دیگر گونه‌ها کمتر است. خاویار تاس‌ماهی آدریاتیک کیفیت بالایی دارد و معمولاً با رنگ تیره و طعم منحصر به فرد شناخته می‌شود.

۸. کالوگا (Huso dauricus)

کالوگا که یکی از نزدیک‌ترین خویشاوندان فیل‌ماهی است، بومی رودخانه آمور در شرق آسیاست. این گونه نیز می‌تواند به اندازه بسیار بزرگی برسد و خاویار آن شباهت زیادی به خاویار بلوگا دارد. کالوگا معمولاً به‌عنوان جایگزینی برای بلوگا در بازار عرضه می‌شود و طعم خاویار آن نیز مشابه است.

ماهیان خاویاری باهم چه تفاوت هایی دارند؟

ماهی خاویاری یک خانواده بزرگ از ماهیان است که در حدود 27گونه مختلف دارد. این ماهیان عمدتاً در دریای خزر، دریای سیاه و مناطق سرد و نیمه‌گرمسیری یافت می‌شوند. تفاوت‌های زیادی بین انواع مختلف ماهیان خاویاری وجود دارد که آنها عبارت اند از:

1. اندازه و نوع تخم2. طعم و بافت3. رنگ تخم‌ها4. روند رشد و بلوغ5. محل زیست و منطقه جغرافیایی6.قیمت و ارزش گذاری

ویژگی‌های مشترک ماهیان خاویاری

• عمر طولانی: بیشتر ماهیان خاویاری عمر طولانی دارند و برخی گونه‌ها تا بیش از ۱۰۰ سال عمر می‌کنند.
• تولید خاویار: ماهیان خاویاری به دلیل تولید تخم‌های ارزشمند (خاویار) که در صنعت غذایی بسیار گران‌بها هستند، مورد توجه قرار دارند.
• محیط زیستی: اکثر گونه‌های ماهیان خاویاری در آب‌های شور و شیرین، به‌ویژه در رودخانه‌ها و دریاچه‌های متصل به دریاها زندگی می‌کنند.

چالش‌ها و تهدیدها

گونه‌های ماهیان خاویاری به دلیل صید بی‌رویه، آلودگی‌های محیط زیستی و از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی‌شان با تهدیدات جدی مواجه هستند. به همین دلیل، بسیاری از این گونه‌ها در فهرست گونه‌های در حال انقراض قرار دارند و پرورش صنعتی آنها به‌عنوان راهکاری برای حفاظت و تأمین خاویار بدون تهدید به انقراض مورد توجه قرار گرفته است.

آیا همه ماهی‌ها خاویار دارند؟

پاسخ کوتاه به این سؤال خیر است. نه همه ماهی‌ها خاویار دارند و نه همه تخم‌ ماهیان می‌توانند به خاویار تبدیل شوند. برای اینکه تخم یک ماهی به خاویار تبدیل شود، باید از ماهیان خاویاری خاصی باشد که این ماهیان دارای تخم‌های بزرگی هستند که به راحتی برای فرآیند تولید خاویار قابل برداشت و فرآوری باشند.

در حقیقت، هر ماهی تخم‌هایی تولید می‌کند، اما برای اینکه این تخم‌ها به خاویار تبدیل شوند، باید شرایط خاصی داشته باشند:

• تخم‌ها باید از ماهیان خاویاری خاص باشند.
• باید فرآیند برداشت و نگهداری آنها به دقت انجام شود.
• باید کیفیت تخم‌ها بالا باشد تا طعم و مزه مطلوب حاصل شود.

برای مثال، تخم ماهی‌هایی مثل قزل‌آلا یا ماهی‌های دیگر، اگرچه خوراکی هستند و می‌توانند به صورت غذای دریایی مصرف شوند، اما هیچ‌کدام به خاویار تبدیل نمی‌شوند.

چرا خاویار از ماهیان خاویاری است؟

تخم‌های ماهیان خاویاری به دلیل اندازه بزرگ، بافت خاص و طعم بی‌نظیرشان در فرآیند تولید خاویار بسیار ارزشمند هستند. همچنین، تولید خاویار از این ماهیان نیاز به شرایط خاصی دارد که باعث می‌شود برداشت و فرآوری آن یک فرآیند پیچیده و زمان‌بر باشد. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که خاویار به یکی از گران‌ترین و لوکس‌ترین خوراکی‌های جهان تبدیل شود.

جمع‌بندی

ماهی‌های خاویاری گونه‌های متفاوتی دارند که هر یک دارای ویژگی‌ها و خاویار خاص خود هستند. فیل‌ماهی، قره‌برون، اوزون‌برون، و دیگر گونه‌ها همگی در صنعت خاویار نقش مهمی ایفا می‌کنند. حفظ این گونه‌ها از طریق پرورش پایدار و مدیریت محیط زیستی مناسب می‌تواند تضمینی برای ادامه تولید خاویار و حفظ این میراث طبیعی باشد.