انواع خاویار
خاویار یکی از گرانبهاترین و مغذیترین خوراکیهای جهان است که از تخم ماهیان خاویاری تهیه میشود. این محصول لوکس در نقاط مختلف دنیا، بهویژه در مناطق ساحلی دریای خزر، تولید میشود. در ادامه به انواع خاویار و ویژگیهای آنها میپردازیم تا با جزئیات بیشتری این محصول گرانبها را بشناسید.
خاویار به دو دسته کلی تقسیم می شود: 1- دریایی( وحشی ) 2- پرورشی
به دنبال خطر انقراض ماهیان خاویاری دریایی امروزه بیشتر خاویارها به صورت پرورشی در محیط های استاندارد و تحت نظارت پرورش داده می شوند. به طور معمول تفاوت خاویار دریایی و پرورشی در طعم آن است که در این مورد هم تفاوت چندانی ندارد با این حال به دلیل کوتاهی در تولید و تغذیه ماهیان پرورشی در برخی معدود ازمزارع پرورشی، خاویار دچار افت شدید کیفیت می شود که در این مورد راموز خاویار به عنوان تامیین کننده برای مشتری های ارزشمند خود به دنبال عرضه بهترین کیفیت و بهترین تولید کننده های کشور است.
چند نوع خاویار داریم؟ 5 نوع خاویار در ایران داریم که رایج ترین انواع آن عبارت اند از:
1-خاویار بلوگا(Beluga)
خاویار بلوگا که از ماهی "فیل ماهی" یا "بلوگا" به دست میآیدیکی از باارزشترین انواع خاویار در دنیا و بهترین خاویار ایران محسوب میشود.بلوگا (فیل ماهی) بزرگ ترین ماهی خاویاری با نام علمی HUSO HUSO است. تخمهای خاویار بلوگا بزرگتر از دیگر انواع خاویار بوده و رنگ بهترین خاویار دنیا بین خاکستری روشن تا تیره متغیر است. بلوگا به دلیل طعم ملایم، بافت نرم و همچنین نادر بودن، ارزش و محبوبیت بالایی دارد و گرانترین خاویار دنیا به حساب می آید. بلوگا خاویاری است که از بزرگ ترین ماهی های آب شیرین به نام فیل ماهی استحصال می شود که منبعی عالی برای جذب پروتیین و انواع ویتامین، فسفر و اسیدهای چرب امگا3 می باشد.
۲-خاویار آسترا (Osetra)
خاویار آسترا از ماهی تاس ماهی تهیه می شودو از نظر کیفیت و طعم در جایگاه دوم بعد از بلوگا قرار دارد.دانههای خاویار آسترا کوچکتر از بلوگا و معمولاً به رنگهای طلایی، قهوهای روشن و خاکستری دیده میشود. طعمی آجیلی و شور دارد. خاویار آسترا از مقدار قابل توجهی ویتامین B6 , B12 , D , A , آهن، کلسیم و اسیدهای چرب مغذی بهرمند می باشد و از نظر ارزشمندی در بین خاویار های رتبه دوم را دارد. ماهیان این خاویار در معرض جدی انقراض قرار دارند و در فهرست قرمز IUCN ذکر شده و کامال توسط CITES محافظت می شود.
۴- خاویار بری (Baerii)
خاویار بری از ماهی خاویاری سیبری استحصال می شودو عمدتاً در مزارع خاویاری پرورش داده میشود. که با سایزی متوسط و رنگی قهوه ای تیره تا مروارید های رنگ سیاه محکم و طعم غنی و مغزی عرضه می گردد. این ماهی بومی ایران نیست و سال ها وارد ایران شد و رشد و پرورش یافت. ماهی این خاویار نیز در معرض انقراض و در لیست قرمز IUCN و توسط CITES محافظت می شود.
۳- خاویار سوروگا (Sevruga)
این خاویار از ماهی ازون برون به دست می آید که تخم های کوچک تری نسبت به بلوگا و آسترا دارد. این خاویار طعم بی نظیری دارد به همین دلیل در بین مصرف کننده ها محبوبیت فراوانی دارد. رنگ این خاویار خاکستری روشن تا سیاه متغیر است و طعم آن دارای بافتی خامه ای و نرمی است.سوروگا از لحاظ فراوانی نسبت به سایر خاویارها در دسترستر است و برای افرادی که به دنبال تجربه خاویار هستند، گزینه مناسبی به حساب میآید.
۵-خاویار طلایی(آلبینو-الماس)
خاویار آلبینو یکی از نادرترین و گرانقیمتترین انواع خاویار در جهان است. این نوع خاویار از ماهیان خاویاری تاس ماهی به دست میآید که به دلیل داشتن ویژگی ژنتیکی نادر به نام آلبینیسم، فاقد ملانین هستند.خاویار آلبینو از ماهیهای خاویاری مانند تاسماهی (استروژن) تولید میشود که به دلیل عدم وجود ملانین (رنگدانههای طبیعی) به رنگ سفید یا کرم بسیار روشن هستند. ماهیهای آلبینو بسیار نادر هستند و تولید خاویار از آنها فرایندی پیچیده و زمانبر است.عم آن با خاویارهای معمولی متفاوت است و اغلب با طعمهای نرمتر و لطیفتر توصیف میشود. این خاویار طعمی ترکیبی از نمک دریایی، لطافت خامهای و بویی بسیار ظریف و مطبوع دارد.
6-خاویار استرلیاد
این خاویار از کوچک ترین تاس ماهی های حوضه دریای خزر است. استرلیاد رایج ترین و فراوان ترین ماهی خاویاری در اروپای غربی است. خاویاراسترلیاد یادآور خاویار سورگا از نظر رنگ و طعم است که از نظر سایز تخم بسیار کوچک تر است که بافت صدفی و مخملی تر دارد. رنگ این خاویاراز خاکستری تیره تا خاکستری روشن متغییر است.
نکات مربوط به مصرف و نگهداری خاویار
خاویار، بهخصوص انواع گرانقیمت آن، باید با دقت نگهداری و سرو شود تا از طعم و کیفیت بالای آن بهرهبرداری شود. خاویار باید در دمای پایین (۴-۰ درجه سانتیگراد) نگهداری شود و به محض باز کردن درب، باید سریعاً مصرف گردد تا از فساد جلوگیری شود. بهترین روش سرو خاویار، استفاده از قاشقهای غیر فلزی (مانند قاشق چوبی، استخوانی یا صدفی) است، زیرا فلز ممکن است باعث تغییر طعم خاویار شود. معمولاً خاویار بهصورت خالص یا به همراه مواد سادهای مانند کره و نان برشته سرو میشود تا طعم اصلی آن بهتر حفظ گردد.
خواص و ارزش غذایی خاویار
خاویار علاوه بر طعم خاص و منحصر به فرد خود، از نظر ارزش غذایی نیز بسیار غنی است. خاویار منبع بسیار خوبی از پروتئین، اسیدهای چرب امگا-۳، ویتامینهای A و E و مواد معدنی مانند آهن، کلسیم و فسفر است. مصرف خاویار میتواند به بهبود سلامت قلب و عروق، تقویت سیستم ایمنی و حتی کمک به شادابی و زیبایی پوست کمک کند.
تفاوت انواع خاویار باهم:
تمامی خاویار ها از لحاظ خاصیت و فواید درمانی تقریبا یکسان هستند و تنها چیزی که آنها را از لحاظ قیمت و ارزش از هم جدا میکند کیفیت،رنگ،سایزو طعم دان های خاویار است پس به طور کلی تمامی خاویار ها از خاصیت یکسانی برخوردار هستند.